Sốt rét ngày càng khó chống

Đây là điểm khác biệt so với các vùng sốt rét khác ở nước ta (muỗi vận nhiễm hay gặp là Anopheles minimus) và về mặt bệnh học thì kết quả phân tích này rất cần lưu ý.

Ổ dịch sốt rét này có 54 ca mắc và là ổ dịch sốt rét trở lại đầu tiên sau nhiều năm không xuất hiện tại TPHCM. Bệnh nhân được báo về từ các bệnh viện: Bệnh nhiệt đới, Nhi Đồng 1, Nhi Đồng 2. Tất cả số bệnh nhân ghi nhận được đều nhiễm ký sinh trùng Plasmodium vivax.

TS-BS Lê Thành Đồng, Viện trưởng Viện Sốt rét Ký sinh trùng - Côn trùng TPHCM (Bộ Y tế), nhận định: “Xu hướng chung qua nhiều năm thì so với trước đây, bệnh sốt rét đã giảm rất nhiều. Nhưng sốt rét có thể quay trở lại, đặc biệt là ở các vùng kinh tế khó khăn, thuận lợi cho sốt rét tồn tại và phát triển nếu chúng ta không giải quyết được các yếu tố chuyên môn kỹ thuật như ký sinh trùng kháng thuốc, muỗi truyền bệnh kháng hóa chất. Thêm vào đó là các yếu tố về tính chất lao động, canh tác, tập quán sinh hoạt của các quần thể dân cư liên quan nhiều đến nguy cơ mắc bệnh”.

Ký sinh trùng ác tính gây sốt rét kháng thuốc. (Ảnh minh họa)

Cũng theo TS-BS Lê Thành Đồng thì khu vực Nam Bộ và tỉnh Lâm Đồng đều hội đủ các yếu tố nói trên. Thêm vào đó, P.falciparum là loại ký sinh trùng chiếm đa số ở phía Nam nước ta, gây sốt rét ác tính và tử vong đã kháng với thuốc điều trị đặc hiệu artemisinin, được phát hiện lần đầu tại xã Đắk Nhau, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước.

Đó là chưa nói đến muỗi An.Epiroticus - một tác nhân truyền bệnh sốt rét chính ở khu vực ven biển Nam Bộ - cũng đã kháng với các hóa chất đang được sử dụng hiện nay trong chương trình phòng chống sốt rét. Điều này được Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TPHCM chứng minh qua nghiên cứu các năm ở Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Long An, Bến Tre… với kết quả là muỗi An.Epiroticus đều đã tăng sức chịu đựng và kháng với các hóa chất đang sử dụng.

Việc sốt rét gia tăng ở tỉnh Bình Phước hay một số vụ dịch sốt rét xảy ra gần đây ở huyện Tuy Phong (Bình Thuận), huyện Nhà Bè (TPHCM) là những minh chứng điển hình cho việc dịch sốt rét chẳng những chưa bị đẩy lùi hẳn mà còn có lắm thách thức hơn những gì chúng ta từng biết.