Hậu bối không phải là bệnh mới, tuy nhiên chúng cũng gây ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Ngày trước, hậu bối thường gặp ở những người ăn uống thiếu thốn, vệ sinh kém; hiện nay bệnh thường hay gặp ở những người tiểu đường, suy dinh dưỡng, suy tim, bệnh mạn tính… Hậu bối là cụm nhọt phần mềm, nhưng khác với nhọt, hậu bối gây ra một ổ nung mủ rộng, nhiều ngóc ngách, đường kính lớn hơn hàng chục lần.
Bệnh hậu bối là gì?
Bệnh Hậu bối (Carbuncle) là tình trạng viêm một đám viêm nang lông liền kề có thể hiểu là tình trạng gây ra bởi một nhóm nhọt sưng nóng, đỏ và đau. Nhóm nhọt này còn được gắn kết với nhau dưới da, có thể chứa đầy mủ và có quá trình hoại tử phần mềm tổ chức dưới da. Đây là tình trạng viêm cấp tính gây hoại tử nang lông và các tổ chức xung quanh. Vị trí hay gặp bệnh hậubối là ở đầu, mặt, cổ, lưng, mông và ở chân, tay.
Tại Việt Nam, bệnh hậu bối còn được gọi là “cụm nhọt tổ ong” hay “nhọt gương sen” do hình ảnh tổn thương của bệnh gây ra khi vỡ mủ sẽ có tình trạng lỗ chỗ giống như tổ ong hoặc như gương sen đã lấy hết hạt sen.
Nguyên nhân gây bệnh hậu bối
Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là tụ cầu vàng (Staphylococcus aereus). Bình thường vi khuẩn này sống ký sinh trên da, nhất là các nang lông ở các nếp gấp như rãnh mũi má, rãnh liên mông…hoặc các hốc tự nhiên như lỗ mũi. Khi nang lông bị tổn thương kết hợp với những điều kiện thuận lợi như tình trạng miễn dịch kém, suy dinh dưỡng, mắc bệnh tiểu đường…vi khuẩn sẽ phát triển và gây bệnh.
Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh hậu bối bao gồm: Vệ sinh cá nhân kém; bệnh đái tháo đường; người có hệ miễn dịch suy yếu; viêm da; bệnh nhân mắc bệnh thận; bệnh gan; người cao tuổi hoặc hành động cạo râu và các hoạt động khác làm tổn đến thương da.
Triệu chứng của hậu bối
Bác sĩ Đoàn Thị Hồng Nhung, Phó trưởng Khoa Da liễu và phòng chống mù lòa, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Quảng Ninh cho biết: “Biểu hiện của bệnh hậu bối ban đầu là dát đỏ, sẩn đỏ, sưng nề, chắc, tấy đỏ ở nang lông. Sau 2 ngày đến 3 ngày, tổn thương lan rộng hóa mủ tạo thành ổ áp xe, ở giữa hình thành ngòi mủ màu trắng hoặc vàng. Sau đó chúng có thể vỡ ra chảy dịch màu trắng đục có thể lẫn máu. Những nhóm nhọt nghiêm trọng sau khi vỡ mủ có thể để lại sẹo sâu. Đau nhức là triệu chứng thường gặp, nhất là khi nhọt khu trú ở mũi, vành tai. Kèm theo các triệu chứng toàn thân như sốt, mệt mỏi, hội chứng nhiễm trùng”.
Hậu bối có nguy hiểm không?
Bệnh hậu bối nếu không được điều trị đúng cách có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Trong đó, biến chứng nhiễm khuẩn huyết thường gặp ở những người suy dinh dưỡng.
– Nhọt ở vùng môi trên, ở má có thể dẫn đến viêm tĩnh mạch xoang hang và nhiễm khuẩn huyết.
– Đôi khi, bệnh được gây ra bởi vi khuẩn Staphylococcus aureus kháng methicillin và cần điều trị bằng kháng sinh mạnh theo chỉ định của bác sĩ.
– Ngoài ra, vi khuẩn có thể nhiễm trùng ở các bộ phận khác của cơ thể như phổi, xương, khớp, tim, máu và hệ thần kinh trung ương.
– Nhiễm trùng huyết được biết đến là một bệnh nhiễm trùng quá mức của cơ thể, đây là một tình trạng cấp cứu y tế và có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị. Các triệu chứng bao gồm ớn lạnh, sốt cao, nhịp tim nhanh và cảm giác bị bệnh nặng.
Điều trị bệnh hậu bối
Theo Bác sĩ Đoàn Thị Hồng Nhung, khi bị mắc bệnh hậu bối nguyên tắc chính là tránh sờ, bóp hoặc kích thích nhọt, điều này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, biến chứng và sẹo nghiêm trọng.
Điều quan trọng là phải loại bỏ các yếu tố thuận lợi, vệ sinh cá nhân, không mặc quần áo quá chật, giữ cho cơ thể khô thoáng và giảm tiết mồ hôi. Vệ sinh đồ dùng cá nhân, chăn ga và tránh dùng chung quần áo hoặc các vật dụng cá nhân khác. Bệnh không tự khỏi nếu điều trị tại nhà bằng cách thay băng thông thường hoặc uống thuốc, mà cần điều trị chuyên sâu. Khi đã có mủ bắt buộc phải phẫu thuật mở rộng và lấy tổ chức hoại tử mới khỏi bệnh được. Do vậy, nếu có nghi ngờ bị bệnh hậu bối, chúng ta cần đến gặp bác sĩ sớm để được khám và điều trị kịp thời, tránh dẫn đến hậu quả đáng tiếc.
Ngoài ra, vệ sinh đúng cách có thể làm giảm nguy cơ phát triển một hậu bối. Người dân có thể thực hiện theo các biện pháp phòng ngừa như sau: Rửa tay trước khi ăn và sau khi sử dụng phòng tắm. Tắm thường xuyên để giữ cho làn da của bạn không có vi khuẩn. Tránh nặn mụn nhọt hoặc chà xát bất kỳ vùng da bị vỡ. Giặt quần áo, khăn trải giường và khăn thường xuyên trong nước nóng. Cần thăm khám Bác sĩ để có những tư vấn, lời khuyên tốt nhất, tránh biến chứng đáng tiếc xảy ra.
Ngọc Phượng, CDC QN
